بستر مناسب پوشال وخاک اره برای پرورش گاو

انواع مواد بستر

به طور كلي بسترها را به دو دسته تقسيم مي‌كنند:

الف- بستر آلي: مي‌توان به كاه، كلش، خاك اره، تراشه‌هاي نجاري و كود خشك اشاره كرد كه اين نوع بسترها حاوي مواد مغذي مورد نياز براي رشد باكتريها   مي‌باشد.  

ب- بسترهاي غيرآلي: مانند ماسه (بادی)، تشک و بسترهاي لاستيكي كه فاقد مواد مغذي براي رشد باكتريها مي‌باشند.

الف- بسترهاي آلي

از علل استفاده از اين نوع بسترها، مي‌توان به ارزان بودن، سازگار با سيستمهاي كار با كود و آسان بودن دسترسي به آنها اشاره كرد.

عمده‌ترين عيب اين نوع بسترها رشد سريع باكتريها به ويژه باكتريهاي محيطي مسبب ورم پستان بعد از افزايش رطوبت آنها به دليل تماس با آب يا ادرار دام  مي‌باشد. به عبارت ديگر وجود رطوبت كه يكي از شرايط رشد ميكروبها مي‌باشد باعث افزايش سريع باكتريها در مدت 24 ساعت مي‌گردد.  

در اين نوع بسترها اندازه ذرات مواد نيز مهم مي‌باشد زيرا هرچه ذرات ريزتر باشند تماس مواد بستر با سرپستان ها بيشتر شده و باعث انتقال باكتريهاي بيشتري به   انتهاي آنها مي‌گردد.  

تراكم جمعيت ميكروبي در كود خشك كمتر از كود معمولي است. اين نوع بستر را با اجراي مديريت مناسب در مناطقي كه آب و هواي خشك دارند مي‌توان استفاده نمود اما براي مناطق مرطوب، به دليل جذب رطوبت و رشد باكتريها نامناسب مي‌باشد و به طوري كه بعد از مرطوب شدن، تعداد باكتريهاي موجود در آن با كود   معمولي تفاوتي نخواهد داشت.  

در سال های اخیر، در گاوداری هایی که از فری استال استفاده می کنند سیستم های آبگیری کود به مرور رواج یافته است. در این سیستم کود که به طور کلی از   رطوبت زیادی برخوردار است به دو قسمت جامد با رطوبت 85 درصد و مایع با رطوبت 99 درصد تبدیل می شود. که از بخش جامد آن برای بستر استفاده می کنند. در   برخی از گاوداری های آمریکا که به طور مستقیم از این کود جامد استفاده کرده اند به مرور میزان ورم پستان گله افزایش یافت که سبب حذف این بخش کود به عنوان   بستر گردید. لذا ضروری است در زمان استفاده از این بخش، به آمار ورم پستان گله توجه کرد. هر چند توصیه می شود این بخش کود به مدت 3 تا 6 ماه و حتی یک   سال، در محلی نگهداری شود تا با از دست دادن رطوبت بیشتر، برای بستر مناسب تر شود.  

ب-بسترهاي غير آلي:

ماسه را از ديدگاه ميكروبيولوژي مي‌توان بهترين بستر براي دامها ذكر نمود به طوري كه مي‌توان به بيشترين ميزان سلامتي پستان و تميزي و راحتي دام نسبت به ساير مواد بستر اشاره كرد كه علل آن عبارت است از:

- عدم وجود كربن و ازت براي رشد ميكروبها،

- ظرفيت پايين درحفظ رطوبت

- نرم بودن بافت آن در تامين راحتي دام  

عيب عمده ماسه بادي را مقدار بالاي استفاده براي هر فري استال نسبت به بسترهاي آلي، كاهش عمر تجهيزات كودروبي به دليل آسيب رساندن به آن بيان  مي‌نمايند.  

استفاده از بسترهاي لاستيكي به جاي بسترهاي آلي در واحدهاي دامپروري سبب افزايش سلامتي پستان، تميزي دام، مصرف خوراك و مديريت كود گرديده است.   اما بایستی به کیفیت و طول عمر این بسترها توجه کرد. به طور کلی توصیه می شود قبل از استفاده از این بسترها، از گاودارانی که از آنها استفاده کرده اند پرس و  جو کرد تا از کیفیت استفاده از آنها اطمینان حاصل نمود.